Remmerij.

Even puzzelen om de bevestigingsstangen op de juiste plaats te krijgen. Het parkeerwieltje komt bovenop het achterste spatbord. Het gaat hier immers om een Brommie zonder bagagedrager.
Voorste spatbord samen met de voorwielhaak en de koplampbeugel plaatsen is vlot gegaan.

Bij de achterrem komt er nog een Brits handigheidje bij kijken. De achterrem wordt samen met spatbord en een zgn stopplaat bevestigd. Dit is dienstig bij neergelatenzadelpen. Zodat de fiets mooi samen blijft bij het optillen ervan. Dit moet zodanig worden afgesteld dat er een paar mm speling is tussen zadelpen en stopplaat. Goed gevonden toch.

 

 

In dit stadium wordt zadelpen ook geplaatst. Deze schuif je langs de onderkant in de zadelpenbuis en daarna mag het zadel erop.

De wielen worden ook gemonteerd. Laat remblokjes nog achterwege. Brompton remmen hebben geen grendeltje om ze open te zetten met het doel voor het wiel en vooral de opgepompte band ruimte te geven. Nadien mag je de remblokjes plaatsen, afstellen hoeft niet. dat komt nog wel.

De Brompton in aanbouw begint al een beetje op een echte Brompton te gelijken:

 

 

 

Remkabels plaatsen vergt wat aandacht. Bij de Britten staat de voorrem rechts en de achterrem links. Bij ons net het omgekeerde.

So what? Heel what, dit heeft een invloed op de lengte van de kabel met het oog op vouwen. Bovendien moeten de kabels de juiste weg volgen langsheen het kader, eveneens met het oog op vouwen en het eventuele knikken van de kabels te vermijden.

Ik bestel setje kabels en verder zien we wel hoor ik je al denken.

 

Prima, ware het niet dat er maar liefst twaalf verschillende sets te verkrijgen zijn.

De Britten zijn de kwaadste nog niet: ze stellen ons in staat kabelsets te verkrijgen waarvan de voorrem zich links bevindt "reversed" noemen ze dat. Dat zijn al twee soorten.

Voor de oude remgrepen versies kabelhoek 30° of 10°, nieuwe remgrepen (vanaf 2013), de verschillende stuurtypes, korte of lange (de high Position") stuurstang. Vergewis je dus goed van met welke Brommie je te maken hebt en waar je de voor- en achterrem het liefst ziet.

 

Mooi zo maar we zijn er nog niet. Vergeet de "cable gatherer" niet. Hier komen alle kabels doorheen, maar dat is voor later. En natuurlijk heb je hier met twee soorten te maken!

 

 

 

In 2013 zijn de Brommies met nieuwe fraaie remgrepen uitgerust. Deze vervangen de vroegere Saccons.

Uiteraard mocht deze nieuwigheid niet ontbreken. Als je de foto goed bekijkt kom je tot de vaststelling dat de mooie verpakking waarschijnlijk de helft van de kostprijs voor zijn rekening neemt:

 

 

 

Nog iets over de remkabels. Een "reversed" setje werd aangeschaft, maar niet gebruikt. Het diende als model voor de gekozen Bianchi-groene Jagwire kabels.

 

 

 

Geloof het of niet, maar nu pas zijn we klaar om de remkabels te monteren. Te beginnen met de voorrem.

Eerst plaatsen we remgrepen en de stuurhandvatten. Er zorg voor dragen dat het handvat helemaal over het stuur geschoven is. Beetje afwasmiddel kan uitkomst bieden. Haarlak is ook te doen. Zolang het nog nat is glijdt het handvat mooi door. Na droging blijft het handvat beter zitten, omdat de lak dan kleverig is geworden.

De gekozen groene buitenkabel naast de Brompton kabel leggen en gelijk doorsnijden.  Je hebt twee stukken. De kortste helft komt aan de kant van de greep, de langste bij de rem.

Waarom tweestukken, hoogst ongebruikelijk toch? Juist, maar de "cablegatherer" komt tussen de twee helften te zitten. Daarom moet de voorrem eerst worden geplaatst.

 

Zo moet het:

-De remkabel doorheen de remgreep steken. Het korte stuk van de buitenkabel komt eerst. Daarna de "cable gatherer" en tot slot het langste deel. Dit moet langs de linkerzijde van de stuurstang worden geleid, ongeacht of de voorremgreep zich rechts, dan wel links (reversed!) bevindt.

-Over de gebogen kaderbuis heen

-Doorheen de gesoldeerde geleider die zich aan de rechterzijde van het frame en net vòòr het vouwscharnier bevindt

-En onder dezelfde buis door bevestigd aan de rem. Let op: tegengesteld aan wat gebruikelijk is (Britten) van beneden naar boven. Maar dit wijst zichzelf.

 

Ondertussen worden de remblokjes netjes vastgemaakt en afgesteld.
Geen stel mogelijkheid op de remhoef. Bijstellen gebeurd vanaf de remgrepen.
Een muizencondoomtje van bij de goudsmid en klaar.

Nu de achterrem.
Bromptons hebben gedurende de tijd niet zo gek veel wijzigingen ondergaan. Maar belangrijk bij het bestellen van de achterremkabels is wel dat de wielbasis van oudere Brommies korter was! Dus ook de kabel van de achterrem. SWB of LWB. Maakt dat je de hartverscheurende keuze krijgt uit maar liefst veertien sets!

Zo moet het:
-Net als bij de voorrem, ongeacht waar je de achterrem wil (reversed of niet): langs de linkerkant van de stuurstang.
-Nu komt de eerder vermelde "cable gatherer" om het hoekje kijken: de remkabel moet door het oog!
-over de kaderbuis
-naar achteren leiden en door de aangesoldeerde geleider net boven de trapas
-achter de vertikale (schuine in feite) buis van het achterframe
-en langs onderen aan de rem vastgemaakt
-muizencondoomtje
-natuurlijk ook de remblokjes afstellen.

Rijden kan nog niet, maar tot stilstand komen wel na deze fase!

Op deze foto kun je goed het effect zien van de "cable gatherer".
.

 



Malle spatborden en stomen maar!.

Met of zonder spatborden? Aanvankelijk zonder. Op het net waren mooie houten exemplaren te vinden. Stevig geprijsd weliswaar. Zo rijpte het idee om dat dan maar zelf te maken. Maar hoe begin je aan zoiets?

Wel, de losse velg waarvan sprake in een eerder bericht komt nu goed van pas.
Het materiaal voor de benodigde mal is 40mm MDF plaat. Goed bewerkbaar en bovendien de juiste dikte. De spatborden zullen 30mm breed zijn.

Een mal ongeacht voor wat het moet dienen bestaat altijd uit twee delen. Hier is dat een bol deel en hol deel. Voor het bolle deel is het eenvoudig: gewoon de halve velg aftekenen en uitzagen.
Voor het bol deel tellen we 3mm bij de straal van de velg. Er moet immers plaats zijn om de eveneens 3mm dikke spatborden te kunnen klemmen. Het uitzagen is mooi gelukt, de vlakken zijn mooi van vorm. Belangrijk voor hetgeen dat ertussen komt!

 

Aan één zijde wordt nog een stuk triplex genageld. Doel: het toekomstige spatbord op zijn plaats houden tot dat de klemmen hun werk doen. Bovendien mogen de spatborden absoluut niet schuin komen te zitten. omdat je dan verwrongen exemplaren bekomt. 

En daar doe je enkel de open haard een plezier mee!

 

Is dat alles? Nee we zijn er nog lang niet. De spatborden die te koop worden aangeboden zijn vervaardigd uit gelaagd hout. Vergelijk het met triplex. Lagen fineer waarvan de houtrichting dwars op elkaar komen te liggen. Deze verlijmen, in de mal plaatsen en de klemmen doen de rest.

 

Ik ga echter massief hout gebruiken en stomen. Bepaalde houtsoorten lenen zich bijzonder goed voor stomen. Essen is zo'n houtsoort en bovendien geschikt voor buitenwerk.

 

Om te stomen heb je een soort stoombak nodig. Het hout wordt erin geplaatst en er wordt stoom in de bak gebracht. Evt kan een manometer of veiligheidsventiel de druk onder controle houden. Het is immers geen stoompot zoals in de keuken!

 

Voor hetgeen ik wil doen volstaat een metalen pijp. Aan één kant dicht gelast met een flink stuk plaat. En het zaakje moet waterdicht zijn uiteraard. De andere zijde mag open blijven.

 

Hoe moet het nu verder?

De toekomstige spatborden zijn wat te lang. Aan één zijde een gaatje maken en stuk ijzerdraad erdoorheen steken.

Water aan de kook brengen en als het kookt (hoorbaar en komt flink wat damp uit de pijp) in de stoompijp gieten. "Met de vlam in de pijp" het water laten koken.  De latjes erin brengen en terug op het vuur zetten.

30 minuten erin laten. Ondertussen maak je dat je heet water hebt staan voor het geval de pijp leeg gekookt zou zijn!

De aangelaste plaat is dus hetgeen op het bekken van het fornuis rust. De ijzerdraden zijn ook zichtbaar.
Na 30 min mag het vuur uit en de pijp verplaatst worden, want onder de dampkap krijg je het hout er niet uit.

 

Nu moet het snel gaan. De mallen, klemmen liggen uiteraard al klaar. Hout uithalen, ijzerdraad verwijderen en in de mal ermee! Het hout mooi in de mal duwen (de nadien aangebrachte triplex bewijst nu zijn nut) en klemmen maar!

 

 

Wanneer mogen de klemmen eraf?

Door omstandigheden kon ik de spatborden niet onmiddellijk afwerken. Ik heb ze een week in de mal gelaten.

Zolang hoeft natuurlijk niet: na 24uur mogen ze het daglicht aanschouwen.

Dit is het resultaat van de arbeid:

 

 

 De rode pijl duidt op een fout. Dit deel stak uit de mal en is bijgevolg niet zo mooi gebogen.
Oplossing: herstomen en wat zorgvuldiger in de mal plaatsen!

Wat we bekomen zijn twee gebogen stukken essen. Een volgende stap is het boren van gaatjes voor de diverse bevestigingspunten, parkeerwieltje en het frezen van twee uitsparingen thv de remmen.
Nu hebben we spatborden die naam waardig!

Hier hebben we met hout te maken en dat betekent: behandelen zodat ze toch een tijdje zullen meegaan! Hiervoor gebruik ik het zelfde product als bij schrijnwerk. Daarvan geef ik twee grondlagen en twee afwerkingslagen.
Reken hiervoor minstens één dag per laag. Moet immers kunnen drogen en na droging lichtjes opschuren om daarna de volgende laag aan te brengen.

Enkele bedenkingen bij stomen:
-stoom=waterdamp=is het product van water dat kookt. Reken op 100°C. Paar werkhandschoenen en de nodige voorzichtigheid zijn geen overbodige luxe.

-moest je nu, beste lezer van deze blog op het idee komen ook je eigen houten spatborden te willen maken: zoals je de pijp op het fornuis ziet staan, gaat dit enkel voor de kleine Brompton spatbordjes. Bij een normale fiets met 26 of 28" wielen gaat dit niet. De pijp en spatborden zijn veel langer en de dampkap zit lelijk in de weg dan!

-wie gelaagde exemplaren wil fabriceren: wel hier komt flink wat lijm aan te pas. Bescherm je mal eerst met plastic folie, stuk gesneden plastic tassen... Zoniet plakt alles aan elkaar. Gouden dagen voor de houtkachel!


De spatborden zijn klaar, op naar de volgende stap.



Het krijgt vorm.

Volgende stap is het monteren van de eerder vermelde reparatiebrug en de rubber demper. Daar bestaan twee versies van een normale en een "ferm". Let eens op de inkeping net voor de bout waar het rubber blok is bevestigd. Deze inkeping dient om de fiets te vergrendelen wanneer je die terug openvouwt. Deze inkeping moet naar beneden wijzen wanneer de achterbrug in normale positie -dwz om te rijden- staat.

 

 

De twee "EasyWheels" zijn aan de Shrek-oren bevestigd en dienen als steun bij opgevouwen toestand van de fiets. Hier is het betere geknutsel van de Britten tevoorschijn gekomen. Ze schrijven voor dat er vier rondellen moeten worden geplaatst tussen het wieltje en het Shrek-oor. Dit is min of meer te zien bij het linkerwieltje. En eentje tussen de bout en het wiel. Met deze laatste kan ik akkoord gaan, maar waar halen ze het vandaan om een mens vier rondellen te doen plaatsen.  Nu, het zal zijn reden wel hebben.

 

Het is nu ook het moment om de zadelpenklem en het bijhorende slot te plaatsen. je weet wel, datgene dat past in de inkeping van het rubber blok. Oudere Brommies moeten dit missen waardoor het achterdeel steeds openklapt bij het tillen van de fiets. De eerdere vermelde plastic geleidebus voor de zadelpen is goed te zien. Het hendeltje onder de klem dient om de achterbrug te ontgrendelen wanneer de fiets moet worden ineengevouwen.



 

 

 Een leuk, maar delicaat werkje is het plaatsen van de stickers. Op You Tube is een duidelijk filmpje te zien hoe je precies te werk gaat. Zeker bij deze stickers die op wat moeilijker toegankelijke plaatsen worden aangebracht is het raadzaam ze nu te kleven. Want later zullen de rem- en schakelkabels lelijk in de weg zitten.

 

De stuurvanger mag nu ook worden geplaatst. Deze zorgt voor vergrendeling van de stuurkolom wanneer de fiets wordt gevouwen. Er moet een ellipsvormig rubber blokje aan de kolom worden geschroefd. Het is nu goed opletten dat de ronde vorm van het blokje netjes past in de (rubber) vanger die bovenop de vorkkroon wordt gemonteerd. De foto's verduidelijken dit.

 

 

 

 

 

 

De bijgeleverde handleiding van de diverse onderdelen zijn overduidelijk. Dit vergemakkelijkt de montage van al deze onderdelen die ik tot nu toe op geen andere fiets ben tegengekomen!



Alles heeft een eind, maar Gaadi heeft er twee.

De Gaadi is niet meer of minder dan een doorgeknipte binnenband waarvan de uiteinden dicht zijn gemaakt. Dit heeft als voordeel dat je bij lekke band het wiel niet meer hoeft te demonteren. Dit is handig bij fietsen met naafversnellingen, maar nog meer bij de Elo’s waarbij de motor zich in het achterwiel bevindt. Het ei van Columbus?

 

Zadelpen.

Een delicaat werkje is het verlijmen van de plastic geleide bus voor de zadelpen. Na verlijming in de zitbuis moet deze nog wat worden geruimd zodat de zadelpen er netjes op en neer in kan. Niet al te stroef, maar zeker niet te ruim! Opletten bij het gebruik van de verstelbare ruimer. Plastic freest erg gemakkelijk. Voor je het weet heb je teveel gefreesd, met als gevolg dat de zadelpen te los zit! Het klusje klaar ik in de avondschool; daar is een ruimer voorhanden. Afhankelijk van het bouwjaar zijn er twee versies. De rechtse is voor kaders vanaf 2002. Dus voor de meeste Brommies.
Ondertussen is dit karwei achter de rug en is goed verlopen. De zadelpen past zoals het hoort.

Brommie-embryo.

Of hoe kun je een kaal frame, waar het eerste onderdeel nog moet worden gemonteerd anders noemen? Eerst en vooral wordt de trapas gemonteerd. Dit gaat immers makkelijker zonder dat vork en achterbrug aan het kader zijn bevestigd. de schroefdraad moet eerst nog worden gezuiverd van verf; Bij Christian die Excellerbikes uitbaat te Brugge bestel ik alvast het balhoofd en het achterbrugscharnier. Deze laatste monteer je echter niet zomaar. Allereerst moeten bronzen busjes waar de as in draait en die zich aan werszijden van de zitbuis bevinden worden uitgeboord. Vervolgens worden de twee nieuwe busjes erin geperst.





Met een (dure) frees, speciaal stuk Brompton gereedschap moeten beide busjes worden geruimd, dus passend worden gemaakt voor de as die erin moet. Van Christian krijg ik een fonkelnieuwe frees mee die ik mag lenen. Waarvoor mijn dank!

Zo, netjes gemonteerd. Tussen kader en achterbrug, op het draaipunt dus zitten nog twee nylon vulringen. 

 


Nu is het de beurt aan het balhoofd. Wie de onderdelenzakjes vult bij Brompton weet ik niet, maar twee keer krijg ik een balhoofd dat niet compleet is. En tegelijk overcompleet. Zie jij waar de fout zit bij dit geleverd balhoofd?

 

Er bestaat zoiets als driemaal is scheepsrecht: ja hoor, de derde levering is correct!
 Montage is zo gebeurd. In avondschool, omdat daar het benodigde gereedschap voorhanden is. Zoals de balhoofdcup-pers. Hierbij is de prille basis van de fiets af.

Een kleurtje kiezen.

Nadat de verbogen oren van de transportwieltjes zijn afgezaagd en de zaagvlakken netjes vlak gevijld is alles in feite klaar om naar lakkerij te worden gebracht. Gek, maar op het moment dat ik er binnenkwam wist ik niet in welk kleur alles te laten doen! Kleurstalen aan de muur in het bureel deden me kiezen voor het Bianchi-groen ("apelblauwzeegroen"). Op aanraden ter plaatse heb ik dan gekozen voor grijze achterbrug, vork en stuurbuis. Een weekje later is alles keurig gelakt. Het resultaat is niet mis! Alleszins mooi werk geleverd door lakkerij Van Wassenhove.. Door het herspuiten is de streepjescode die zich onderaan de zitbuis bevindt weg. iets dat nog voor problemen kan zorgen. veel winkels vragen immers naar dat nummer wanneer je om onderdelen komt! Het ingeslagen chassisnummer onderaan de bracket is er wel nog.